Fairphone 4 review: Fairdraaid goed, voelt goed

Een duurzame en eerlijke smartphone die je zelf kan repareren, met een snelle processor, 5G ondersteuning, een modern(er) design en één heel groot nadeel. Dit is de review van de Fairphone 4.

Fairphone 4

Het bedrijf Fairphone is om meerdere redenen bijzonder te noemen. Enerzijds omdat het een Nederlands bedrijf is met hun hoofdkantoor in Amsterdam, en dat is op zichzelf al heel tof. Anderzijds omdat het bedrijf er zoveel mogelijk aan doet om hun smartphones zo eerlijk en duurzaam mogelijk te produceren. Dit doet het bedrijf onder andere door arbeiders in de fabrieken goed te betalen, door het stimuleren van goede werkomstandigheden, door een verantwoorde inkoop van materialen én door delen van de smartphone recyclebaar en repareerbaar te maken.

Wij kregen van Fairphone de Fairphone 4 met 6 GB aan werkgeheugen en 128 GB opslag toegestuurd. We schroefden hem meteen open en in deze review lees je onze bevindingen.

Specificaties

Duurzaam en modern(er) design is tikkeltje lomp en zwaar

Over smaak valt natuurlijk te twisten, maar over het
algemeen kun je toch wel stellen dat de Fairphone 3 (+) niet moeders mooiste was. Dikke schermranden, een groot logo aan de voorzijde, een luidspreker die als een cycloopoog naar je keek en dit allemaal gecombineerd met veel plastic. Nee, de Fairphone 3 (+) ging niet echt met zijn tijd mee. De Fairphone 4 heeft hierin echt wel stappen gemaakt. De schermranden zijn nog steeds aan de dikke kant, vooral de kin is nog nadrukkelijk aanwezig, maar de rest van het toestel oogt goed.

De Fairphone 4 beschikt over een 100% gerecyclede plastic achterkant in combinatie met een aluminiumframe, wat mij betreft de meest ideale combinatie. Je hoeft namelijk niet bang te zijn dat de achterkant van je smartphone in honderd stukjes breekt als je hem laat vallen, en het aluminium zorgt voor een premium gevoel in de hand. Daarbij komt dat het plastic van de Fairphone 4 niet goedkoop aanvoelt en fijn is afgewerkt. Ook is de achterkant van het toestel na twee weken nog op geen enkel krasje te betrappen. Een hoesje voor deze telefoon is door dit alles in principe dus niet nodig, heerlijk!

Zoals in het intro al vermeld is duurzaamheid een belangrijk punt voor Fairphone. Vanaf de Fairphone 2 is het dan ook al mogelijk om zelf onderdelen van de smartphone te verwisselen, en ook bij de Fairphone 4 is dit nog altijd mogelijk. Zo kan je het scherm, de camera en de accu waar nodig zelf vervangen. Om dit mogelijk te maken krijg je van Fairphone een schroevendraaier meegeleverd, enkele schroefjes opendraaien en je kan de onderdelen gemakkelijk vervangen. Of je dit ooit gaat doen is een tweede, maar dat Fairphone deze optie biedt is uniek.

Wat verder opvalt, en dat merk je meteen als je de telefoon vastpakt, is dat de Fairphone 4 niet de slankste en niet de meest lichte smartphone is. Met een dikte van meer dan een centimeter en met een gewicht van 251 gram voelt de Fairphone 4 lomp aan. En dit merk je niet alleen in de hand, maar ook ik de broekzak is de Fairphone 4 een flinke jongen.

Beeldscherm komt met missers

Fairphone heeft de Fairphone 4 uitgerust met een 6.3 inch Full-HD+ LCD-paneel met een pixeldichtheid van 409 ppi. Over het algemeen oogt het beeldscherm lekker scherp en is het in verreweg de meeste omstandigheden fel genoeg. Doordat het scherm echter een LCD-paneel is, is zwart nooit echt zwart en hiermee is het beeldscherm een stuk minder contrastrijk dan toestellen met een OLED-paneel.

Daarbij komt dat het scherm van de Fairphone 4 te rood is ingesteld. Dit zorgt ervoor dat het scherm te warm overkomt en wit eerder zacht roze is. Dit valt natuurlijk aan te passen in de instellingen van de telefoon, waar ik je overigens ook aanraad om de beeldverbeteringsopties die Fairphone allemaal heeft aangezet meteen uit te zetten.

Het scherm kampt met nog een probleem: de kijkhoeken zijn niet top en de kleuren lopen niet helemaal lekker over het gehele beeldscherm. Aan de zijkanten heeft het scherm namelijk last van schaduwen. Ik heb dit niet als storend ervaren, maar top is het ook niet.

Snelheid is in orde

De Fairphone 4 wordt aangedreven door de Qualcomm Snapdragon 750G processor. Dit is een midrange processor die bijvoorbeeld ook gebruikt wordt in de OnePlus Nord CE 5G en de Samsung Galaxy A52 5G. De processor maakt het toestel snel genoeg in het dagelijks gebruik en ook de wat zwaardere apps of games draaien goed op het toestel. In het scrollen langs pagina’s en door de interface merk je hier en daar wel een hapering, maar dit is allerminst storend. Op snelheid gebied scoort het toestel dan ook een ruime voldoende.

Ook de 6 GB aan werkgeheugen is voldoende, al heeft het zeker niet over. Meerder apps draaien op het toestel kan zonder problemen, al merk dat je als je veel apps op de achtergrond hebt draaien, het toestel het beduidend lastiger krijgt. Voor mensen die echt veel multitasken is er een model met 8 GB aan werkgeheugen beschikbaar.

Accuduur is goed, opladen duurt wat lang

De Fairphone 4 wordt geleverd met een 3905 mAh accu. Op papier is dit niet heel bijzonder, maar in de praktijk kom je er met intensief gebruik vrij gemakkelijk de dag mee door. Een gemiddelde gebruiker zal met met een beetje geluk twee dagen met de Fairphone 4 kunnen doen. Opladen gaat via de usb-c-poort met een vermogen van maximaal 30 watt. Na zo’n 40 minuten zit de accu ongeveer voor de helft vol, een volledige oplaadbeurt duurt ongeveer anderhalf a twee uur.

Wat verder interessant is, is dat Fairphone beweert eerlijke kobalt en lithium te
hebben gebruikt in de accu. Verder werkt het bedrijf samen met ‘Closing the Loop’, een bedrijf die techfabrikanten helpt met duurzame consumptie, om de kobalt uit de accu’s te recyclen. Daarnaast is de accu vervangbaar. De Fairphone 4 biedt hiermee de optie om een extra accu mee te nemen en deze zelf gemakkelijk te vervangen. Wat hebben we dit gemist en waarom heeft Samsung, Oppo, Sony, of een andere fabrikant geen enkele smartphone meer met deze functie?

Fotokwaliteit is matig

De Fairphone 4 is de eerste smartphone van het bedrijf met meer dan één lens. Naast de 48 MP hoofdcamera beschikt het toestel namelijk over een 48 MP groothoekcamera. De hoofdcamera heeft dezelfde sensor (Sony IMX582) als degene die gebruikt wordt in bijvoorbeeld de Samsung Galaxy A51. Deze sensor doet aan pixelbinding, en maakt van vier pixels, één grote pixel. Standaard maakt de camera dus foto’s met een resolutie van 12 MP. De hoofdcamera beschikt tevens over optische beeldstabilisatie. Een ToF-sensor voor het inschatten van diepte maakt het camera-eiland op de achterkant compleet.

• 48 MP hoofdcamera met f/1.8 en OIS
• 48 MP groothoekcamera met f/2.2 
• ToF-sensor

Hoofdcamera

Om meteen met een oordeel over de camera’s te starten, de camera is de achilleshiel van de Fairphone 4. De foto’s die de hoofdcamera produceert zijn vaak te verzadigd en de camera zit er ook qua witbalans soms naast. De fotokwaliteit is tevens vrij wisselend. Soms maakt de camera te levendige foto’s met veel detail, en soms ogen de foto’s grauw en ontbreekt het de foto’s juist weer aan detail.

Hoge resolutie: hier gaat het echt mis

Dit is echter nog niet het grootste probleem. De foto’s die de hoofdcamera produceert zijn immers prima bruikbaar voor social media en ook voor maken van leuke vakantiekiekjes kan je met deze camera prima uit de voeten. Er is echter een grote maar… De camera en de camera-app zijn traag, heel erg traag. In moeilijke lichtomstandigheden doet de camera er bijna twee seconden over om scherp te stellen en zelfs bij daglicht duurt het focussen van de camera een goede seconde. Dit is simpelweg te lang en leidt tot grote ergernis bij het gebruik van de camera, jammer.

Er is overigens nog een probleem met de camera. Fairphone biedt de functie om foto’s te maken met ‘hoge resolutie’. Dit houdt in dat je foto’s kan maken met de volle 48 MP. Dit zou moeten resulteren in foto’s die wellicht iets minder licht kunnen opvangen, maar wel meer detail kunnen leveren. Er gebeurt echter het volgende bij het gebruiken van de functie:

Dan verder met het het dynamisch bereikbaar van de foto’s, deze is voldoende. Bij foto’s tegen de zon in blijft er nog redelijk wat detail over in de donkere delen van een foto. De hoofdcamera biedt als laatst 8x digitale zoom, maar dit is iets wat je beter niet kan gebruiken. Foto’s zijn zo onscherp, dat ze praktisch onbruikbaar zijn.

Nachtfotografie

In donkere lichtomstandigheden gaat de kwaliteit van de foto’s drastisch achteruit. Kleuren worden door de Fairphone soms helemaal weggevaagd, de foto’s verliezen scherpte, en bewegende onderwerpen zijn bijna altijd bewogen. De ingebouwde nachtmodus maakt foto’s niet veel beter. Deze modus probeert voornamelijk veel ruis uit de foto’s te halen, wat echter vooral resulteert in foto’s met weinig detail.

Portretfotografie 

Er is geen speciale portretmodus beschikbaar in de camera-app van de Fairphone 4, er is dus geen modus die je foto’s een kunstmatig bokeh-effect kan geven. Daarentegen zet de telefoon zijn ToF-sensor in om afstand te meten. De camera weet hiermee onscherpte te creëren, maar de camera kan niet tippen aan gelijk geprijsde smartphones mét portretmodus.

Groothoekcamera

De groothoekcamera scoort vrij goed en komt met redelijk wat detail. De foto’s hebben met een beeldhoek van 120 graden. Dat is niet zo’n brede beeldhoek als andere smartphones, maar de foto’s zijn wel beduidend breder dan de hoofdcamera. Het is vooral fijn dat de er nu een groothoeklens aanwezig is en dat de Fairphone 4 je de optie biedt om ultra-wide foto’s te maken.

De groothoekcamera is overigens uitgerust met autofocus, en hierdoor zou het mogelijk moeten zijn om macro-foto’s te maken. Dit is echter niet gelukt, want zodra je dichter dan zo’n 10 cm bij een object komt, krijgt de camera het niet voor elkaar om scherp te stellen. Je kan dus niet echt dicht bij een object komen, en hierdoor is het dus helaas niet mogelijk om goede en gedetailleerde foto’s te maken.

Nog even een disclaimer omtrent de camera. Fairphone geeft in een reactie aan dat er nog gewerkt wordt aan de camerasoftware en dat de fotokwaliteit nog gaat verbeteren. In een andere reactie liet het bedrijf weten dat ook de macrofunctionaliteit verbeterd gaat worden. We hopen dat dit het geval gaat zijn en het is fijn dat het bedrijf werkt aan een verbetering. Het is echter ook kwalijk te noemen dat de software nog niet af is, terwijl het toestel wel al te koop is.

Software

Fairphone levert de Fairphone met Android 11 met daaroverheen een kale softwareschil. Het bedrijf belooft twee Android upgrades (Android 12 en Android 13) en vijf jaar beveiligingsupdates. Dit laatste is minimaal vijf jaar, het bedrijf zegt dat het nog kijkt of het mogelijk wordt om dit uit te breiden. Er is geen enkele smartphonefabrikant die dit beter doet. Als je je overigens ook registreert bij Fairphone, dan krijg je hierbij nog eens vijf jaar aan garantie.

Conclusie

Het is lastig om een oordeel over de Fairphone 4 te vellen. Als je kijkt naar het toestel an sich, dan is de Fairphone 4 niet de meest sprankelende telefoon. Het toestel heeft niet de beste prijs-kwaliteitsverhouding en is zeker niet het ‘beste van het beste’ wat je op de smartphonemarkt voor dezelfde prijs kan vinden. Maar daar gaat het Fairphone eigenlijk ook allemaal niet om. Het gaat Fairphone om de beweging die ze op gang proberen te zetten. Bij het Nederlandse bedrijf staan namelijk twee dingen centraal: eerlijkheid en duurzaamheid. Het bedrijf doet er zoveel mogelijk aan om een soort ‘fairtrade smartphone’ op de markt te brengen. Met eerlijke handel, grondstoffen en medewerkers die goed behandeld en betaald worden.

Onthoud als stukje bewustwording daarom misschien even het
volgende: hoe gelukkig je ook bent als je een nieuwe telefoon voor het eerst uit de
verpakking haalt, en hoeveel plezier je er ook aan gaat hebben, wees je ervan
bewust dat er waarschijnlijk sowieso één iemand op deze aarde er niet zo
gelukkig van is geworden. Fairphone beweert dit probleem niet te hebben opgelost,
maar doet er wel alles aan om een zo goed mogelijke oplossing hiervoor te vinden. En dat op zich is toch een prachtig streven waar we meer smartphonefabrikanten over willen horen.

Al met al probeert Fairphone al jaren om de cultuur en onze blik rondom het maakproces van de smartphone te veranderen. Al jaren moet een Fairphone op design en pure specs hier wel veel voor inleveren. En de mens wil in het algemeen zich wel aanpassen, mits zij hiervoor niet teveel hoeven in te leveren. De Fairphone 4 zou wel eens de eerste Fairphone kunnen zijn die het compromis tussen een duurzame en eerlijke telefoon ten opzichte van iets minder high-end specs zou kunnen overbruggen. De Fairphone 4 is immers de eerste Fairphone die op het gebied van design en specificaties geen jaren meer achterloopt en een fijne gebruikservaring biedt.

Fairphone 4 kopen

Voor de Fairphone 4 betaal je 579 euro. Deze telefoon met 6 GB werkgeheugen 128 GB aan opslagcapaciteit is verkrijgbaar in de kleur grijs. Het model met 8 GB RAM en 256 GB opslag kost je 649 euro. De smartphone is beschikbaar in de kleuren grijs, groen en gespikkeld groen. De usb c-kabel is los verkrijgbaar voor 34,95 euro.