Nieuwe tools proberen kunstwerken uit de klauwen van AI te houden

“AI” zorgt in klassieke “move fast and break things” fashion voor de nodige problemen. Bijvoorbeeld onder kunstenaars wiens werk ongevraagd wordt gejat om “AI” modellen mee te trainen. Niet gek dan ook dat er gezocht wordt naar manieren om eigen werk te beschermen tegen de grijpgrage handjes van “AI” ontwikkelaars.

Enkel kommer en kwel

“AI”, love it or hate it, het is het ding momenteel en elk groot bedrijf probeert de aandeelhouders ervan te overtuigen dat ze het investeren waard blijft, door ergens in de pijplijn iets met “AI” te doen. We zitten er de komende tijd nog zeker aan vast. In ieder geval totdat volgend jaar het volgende nieuwtje uit Silicon Valley komt dat de wereld gegarandeerd compleet gaat veranderen.

Een voorbeeld van iemand die stevig in het “hate it” kamp hoort, is Eveline Frölich: een beeldend kunstenaar uit Stuttgart die sprak met CNN. Zij gaf aan hulpeloos te hebben toegekeken terwijl “AI” tools dreigden haar buitenspel te zetten. Eveline maakt illustraties voor boeken en albums en verkoopt haar eigen werk. Iets wat men tegenwoordig simpelweg kan uitbesteden aan een “AI”, mits men akkoord gaat met een inferieur product.

Daar is uiteraard weinig aan te doen, behalve een niche voor jezelf uit te kerven en een compleet eigen stijl te ontwikkelen. Maar ja, dan wordt je werk ineens aan een “AI” gevoerd en kan een gebruiker elk mogelijk werk in jouw stijl laten namaken. Des te meer je produceert, des te beter de “AI” wordt in het nabootsen van jouw werk. Het idee vervulde kunstenaars zoals Eveline van “doom and gloom.” Gelukkig is er inmiddels licht aan de horizon.

Glaze gaat de strijd aan met AI

Eveline is niet de enige die het volstrekt onethisch vindt dat ontwikkelaars van generatieve “AI” zomaar werken van kunstenaars aan hun producten kunnen voeren met enkel monetair gewin als doeleinde. Computerwetenschappers van de University of Chicago werken aan een hulpmiddel waarmee afbeeldingen “AI” proof gemaakt kunnen worden. Er is reeds een werkbare versie beschikbaar voor het publiek. Eveline maakt er bijvoorbeeld al gebruik van. “Het geeft ons een manier om terug te vechten. Eerder voelden velen van ons zich zo hulpeloos over de situatie, want er was niet echt een manier om jezelf er tegen te beveiligen.”

Glaze zorgt ervoor dat een afbeelding onherkenbaar wordt gemaakt voor “AI”. Zodoende wordt het onmogelijk voor ontwikkelaars om kunstwerken aan hun “AI” modellen te voeren, en kunnen gebruikers ook niet meer je werk aanpassen met behulp van een “AI” tool. Dat je een foto van je kat laat lijken alsof deze door Van Gogh is geschilderd is misschien leuk. Maar men vergeet misschien dat wanneer de kunst van levende kunstenaars wordt geïmiteerd, dit de broodwinning van mensen op het spel zet. Dat is waarvoor tools als Glaze in de bres springen.

Ook het gebruik van beeldmateriaal ter vervaardiging van deep fakes wordt door dergelijke technologie onmogelijk gemaakt. Wat een “AI” niet herkent, biedt ook geeni input om nep porno van maken. Voor Welmoed Sijtsma is het al te laat, maar voor vele internet bekendheden zal de vrees om vroeger of later in iemands deep fake porno te figureren een schrikbeeld zijn waartegen men zich maar al te graag indekt.

MIT werkt aan prototype

Gezien de grote vraag naar bescherming tegen “AI” struikroverij zijn er meerdere universiteiten aan de slag. Zo ook het gerenommeerde Massachusetts Institute of Technology, of MIT. Daar werkt een team onder leiding van Hadi Salman aan PhotoGuard. Het is een tool waarmee afbeeldingen kunnen worden voorzien van een bijna onzichtbare laag die “AI” het spoor bijster maakt. Wanneer een foto met PhotoGuard aan een “AI” wordt gevoerd, is het resultaat erg verstoord. Dat is vervolgens voldoende om de content voor “AI” onbruikbaar te maken.

PhotoGuard is nog maar een prototype en Salman is zeker dat met genoeg werk de technologie omzeild kan worden. Hij noemt het slechts een stap die met voldoende ontwikkeling kan worden omgezet tot een breed inzetbaar product. Want niets doen, zegt Salman, zal mogelijk leiden tot meer serieuze zaken dan we ons nu voor kunnen stellen. Of “AI” nu een dreiging is die de mensheid om zeep gaat helpen, of dat het een inherent gebrekkige technologie is die zichzelf de das om gaat doen, het is voor kunstenaars wereldwijd in ieder geval prettig dat iemand voor ze op komt.