een boekje open over eenzaamheid onder moeders

Beeld: Getty Images

“Als ik de avond voor de verjaardag van mijn dochter Mae (7) het huis sta te versieren, word ik steevast overvallen door een gevoel van eenzaamheid. Wiebelend op een krukje mijmer ik over mijn kind dat weer een jaar ouder is geworden en er niemand is met wie ik dat dan kan delen. Althans niemand voor wie zij hetzelfde betekent”, vertelt Natalie de Lange* (43).

Alleenstaand moederschap

“Ik voed Mae alleen op, haar vader is al sinds de zwangerschap buiten beeld. Maar de eenzaamheid die ik ervaar in het ouderschap, zit ’m in meer dan er alleen voor staan. Ik heb een kleine familie en niet zo veel vrienden, daarnaast kan ik het me financieel niet vaak veroorloven wat leuks te gaan doen én een oppas te betalen.

Door omstandigheden werk ik momenteel niet. Het sociale leven dat ik had voor ik moeder werd, bleek na de bevalling vrij oppervlakkig te zijn. Het is wat het is en ik kan het ook prima accepteren. De meeste avonden voelen als me-time, ik kan best goed alleen zijn. Maar soms voel ik me wel leeg, als ik connectie met anderen mis.

“Als we samen weg zijn, overvalt de eenzaamheid me soms”

Die eenzaamheid overvalt me ook op momenten dat ik trots ben op Mae. Als ik tussen andere gezinnen en families aan de rand van het zwembad zit te kijken hoe het grut afzwemt. Of als ze me verrast met een woordgrapje, daar zou ik dan zo graag samen met iemand om willen lachen. De eenzaamheid kan me overrompelen als we samen weg zijn en het fijn hebben. Laatst stonden we op een festival en ineens viel het me op dat andere kinderen op de schouders van hun vader zaten. Dan voel ik me alleen, want dat kan ik haar nooit bieden.”

Eenzaamheid

Eenzaamheid komt niet alleen voor bij alleenstaande moeders, daar weet Martine Ridderhof (34) alles van. In september 2022 is ze met haar gezin naar Amerika verhuisd.

“De komende jaren blijven we hier, in verband met het werk van mijn man. Een droom die uitkomt, al vond ik het de eerste maanden ontzettend pittig. Een maand voor vertrek had ik mijn eigen bedrijf – ik ben diëtist en hormoontherapeut – op pauze gezet zodat ik rustig afscheid kon nemen in Nederland en we met onze zoons Jason (3) en David (1) konden wennen in Amerika.

Kinderen gaan hier vanaf drie jaar naar de kleuterschool, na een paar weken ging Jason al wennen. Als ik in Nederland weleens langs een schoolplein fietste, zag ik clubjes moeders staan kletsen. Het leek mij de uitgelezen manier om in contact te komen met andere ouders. Ware het niet dat het naar school brengen hier compleet anders gaat. Iedereen komt met de auto en de juf vist nog net niet je kind van de achterbank. Blijven hangen is er niet bij, iedereen rijdt meteen weer weg.”

Na de verhuizing

Ook Karin Joanknecht (39) hoopte aansluiting te vinden bij andere moeders op het schoolplein toen ze onverhoopt naar de andere kant van het land moest verhuizen. Niets was minder waar.

“Mijn zoon Leo (10) en ik waren echt buitenstaanders omdat we uit de Randstad kwamen. Zijn vader was anderhalf jaar daarvoor van de ene op de andere dag vertrokken, terug naar zijn roots in Engeland. We waren al uit elkaar, maar co-ouderschap met de Noordzee ertussen is geen optie.

“Nieuwe sociale contacten opdoen bleek ingewikkelder dan ik dacht”

Als alleenstaande moeder met een baan had ik het altijd druk en toch voelde ik me eenzaam. Lag Leo ’s avonds in bed, dan zat ik weer in mijn eentje op de bank. Iemand uitnodigen vond ik lastig. Toen we nog in de stad woonden kwamen er soms vrienden langs, die vonden het geen probleem als ik na het toetje een halfuur boven was om Leo in bed te leggen. Maar toch, het voelde altijd als gedoe. Na onze verhuizing woonden we te ver weg voor vluchtige bezoekjes en nieuwe sociale contacten opdoen bleek ingewikkelder dan ik dacht.”

Anticiperen

Natalie heeft haar leven lang al moeite met sociale contacten en ziet dat ook terug bij haar dochter.

“Sinds kort weten we dat zij hoogbegaafd is. Vrienden en vriendinnen maken is lastig als je op een ­ander level denkt en communiceert. Sinds dit jaar zit ze op een school voor hoogbegaafde kinderen. Hier is zij veel beter op haar plek en heb ik ook wat meer aansluiting op het schoolplein.

Hoe fijn we het samen ook hebben, de kring om ons heen is best klein. Gelukkig leer ik mezelf ook steeds beter kennen als solo-opvoeder en kan ik anticiperen op situaties. Gaan we een dagje naar een pretpark, dan nodig ik tegenwoordig mijn vader of broer uit. Kunnen zij mooi in al die achtbanen waar ik niet op zit te wachten.”

Lees ook – ‘Thuisblijfmoeder zijn is eenzaam en vermoeiend’ >

Vangnet

Martine had in Nederland juist een enorme sociale kring van familie en vrienden in de buurt. Een groot gemis toen ze in Amerika ging wonen, zeker toen hun kinderen allebei flink ziek werden, tot ziekenhuisopnamen aan toe.

“David bleek het RS-virus en griep te hebben en heeft een week in het ziekenhuis gelegen. Een paar weken later werd Jason per ambulance afgevoerd, hij had een koortsstuip. Op die momenten miste ik ons vangnet. Want een van ons was in het ziekenhuis en de ander thuis.

Toen het beter ging met de kinderen, ging het juist minder goed met mij. Ik vroeg me echt af waar ik aan begonnen was. Mijn bedrijf stond nog steeds op een laag pitje, want parttime kinderopvang bleek in Amerika een zeldzaamheid. Ik was nooit alleen, maar voelde me wel eenzaam.

“Ik was nooit alleen, maar voelde me wel eenzaam”

Ik worstelde met mezelf, want wat voegde ik toe als ik hele dagen thuiszat? Ik had behoefte aan vriendinnen, wilde kwijt hoe ik me voelde. Maar met iemand die ik net nieuw ontmoette ging ik ook niet meteen de diepte in. Ik zei tegen iedereen dat het fantastisch ging, maar ondertussen voelde ik me hartstikke rot. En ik cijferde mezelf weg om een goede moeder voor de jongens te zijn.

Een nieuwe sociale kring

Tot ik op een punt kwam dat ik voor mezelf besloot dat ík iets moest veranderen. Ik moest mezelf tijd en ruimte geven om nieuwe mensen te leren ­kennen, want ik heb connecties nodig om thuis weer leuker en gezelliger te kunnen zijn.

Ik heb andere expatvrouwen opgezocht, met wie ik inmiddels een keer in de maand ga borrelen. Twee ochtenden in de week komt er een oppas voor Jason en mijn man heeft zijn papadag weer terug. Op die dagen kan ik aan het werk. Dan heb ik online afspraken met mijn klanten en met ­mede-ondernemers. Langzaam vind ik mijn weg, weliswaar ver weg van mijn familie en vrienden, maar beetje bij beetje bouw ik hier aan een nieuwe sociale kring.”

Een klankbord

Dat herkent Karin helemaal. Ver weg van haar familie en vertrouwde vrienden probeerde ze aansluiting te vinden in het dorp, ook al werd ze met de nek aangekeken.

“Ik miste de vrolijkheid van mijn sociale leven. Om te kunnen verwerken wat er gebeurde in mijn leven, had ik een klankbord nodig. Mijn emoties in mijn eentje doorvoelen vond ik zwaarder dan wanneer ik iemand tegenover me had gehad. Delen werkt helend voor mij, maar er was niemand die naar me kon luisteren, of om wat tegengas te geven en me zo een ander perspectief te bieden.

“Delen werkt helend, maar er was niemand die naar me kon luisteren”

Ik wist dat ik zelf op zoek moest naar contact. Onze achterbuurvrouw kwam ik regelmatig tegen als we allebei onze ­honden uitlieten. Op een dag ben ik met Leo een doosje zelfgemaakte bonbons gaan brengen en toen werden we ­spontaan uitgenodigd voor een kop soep. Toen we na een fijne avond weer naar ons eigen huis liepen, zei Leo dat dit net als familie voelde. Ik danste bijna naar huis, van eenzaamheid was even geen sprake.

Na een tijdje had Leo een vriendinnetje op school gemaakt en toen ik hem daar bracht voor een speelmiddag, raakte ik aan de praat met haar moeder. Haar plafond moest gestuukt worden, ik bood aan haar te ­helpen. Het weekend daarop stonden we samen te ­klussen en te kletsen, dat was gezellig.

Lees ook – Van stad naar platteland: ‘Nieuwe vrienden maken is nog een dingetje’ >

Relaties opbouwen

Inmiddels was ik begonnen aan een opleiding tot relatie­coach, colleges volgde ik online en als Leo ’s avonds in bed lag, zat ik te videobellen met klasgenoten. Dan ging het eigenlijk nooit over koetjes en kalfjes, maar over hoe we ons voelden. Diepe gesprekken waarin we echt naar elkaar luisterden. In die tijd heb ik geleerd hoe goede vriendschappelijke relaties opgebouwd kunnen worden. Die vaardigheden zijn essentieel nu ik als vriendschapscoach werk, maar kwamen ook goed van pas toen ik opnieuw moest verhuizen naar een nieuwe plek.

Ik voel me niet meer zo vaak eenzaam omdat ik weet dat ik vrienden kan maken als ik tijd investeer in anderen, belangstelling toon, vragen stel en echt luister, net zolang tot de ander zich gehoord voelt. Want daar gaat het om. Bovendien ben ik bereid een ‘vriendschapsblauwtje’ te lopen als ik nieuwe vrienden probeer te maken, want niet iedereen heeft behoefte aan nieuwe contacten.

Die tijd om aan mijn sociale leven te werken heb ik overigens nu wel, omdat Leo elke zaterdag naar een buurtgezin gaat. Een heel fijn gezin dat hem veel biedt: andere kinderen om hem heen en een dag in de week een mannelijk rolmodel in zijn leven. Hij heeft wel contact met zijn eigen vader, maar ziet hem weinig. Zaterdag kan ik invullen zoals ik dat wil.

Behoeftes

De afgelopen jaren heb ik geleerd beter naar mezelf te luisteren. Op een moment dat ik me eenzaam voel, probeer ik voor mezelf concreet te maken waar ik behoefte aan heb. Als ik me gehoord wil voelen, schrijf ik mijn emoties op in een bullet journal. Heb ik zin in wat leuks, dan ga ik wandelen of wat creatiefs doen.

Door in contact te staan met mezelf en te luisteren naar wat ik wil, vervul ik mijn eigen behoefte. Zo zet ik mijn eenzame gevoelens om in contact met mezelf en is het ook fijn om alleen te zijn.”

* De namen van Natalie en Mae zijn gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.

Ontvang elke maand Kek Mama met korting en gratis verzonden op jouw deurmat! Abonneer je nu en betaal slechts €4,19 per editie.